mercredi 29 octobre 2014

Etnò

Per conéisser una barca tradicionala
(costièra lengadociana)

I a aquí pas que las principalas.
Quauques unas an trabalhat fins las annadas 70 . Èran fustejadas sens plan, pas qu'amb un gabarrit, e segon la demanda dau patron. Antau se las caracteristicas de cada modèl càmbian gaire, las dimensions elas pòdon cambiar e tanben de detalhs.
Uèi servisson totas per la plasença e la pesca pel léser.
En Lengadòc, sèm a la crosada de las influéncias Catalanas e Provençalas. La barca qu'es plan d'aicí es la bèta Lengadociana das estanhs.
A la gròssa, per conéisser una Provençala tendrà una vela espigada , una polacra e un capilhon a colhetas, una Catalana, una vela unenca e un capilhon a cofa e una cuberta amb mai de bogat. 




Capilhon a colhetas, Provençau  ...et a còfa, Catalan.


BÈTA (Nacelle) 12 –28 palms

Las Siloetas son d'escala e
1 palm fa 0,25m
Barca de vela latina assolada (plate)
Las barcas das estanhs de Lengadòc servissián a la pesca mas tanben a la caça, a la passejada e un pauc a tot.
Se trapava d'en pertot, èra fustejada a Sèta, Palavàs, Mèsa, Agde.
Ne'n demòra gaire de vertadièras mas podètz en trapar uèi a Bosigas, son d'originaus ( Amitie, Gracchus Babeuf qu'es monument istoric).
Son cosinas amb las Bètas Martegalas e Marselhencas e tanben amb los Betons Audencs e Catalans.

Se coneis: es plata, lo pau es clinat un pauc a popa, ten pas qu'una vela, pas de capilhon





Gracchus Babeuf,  Chantièr Buonomo, Mesa, 1953


BARCA CATALANA (barque Catalane)11/12m (44 palms)


 














Barca de vela latina (vela redonda) Cavada (creuse) que ven de Catalonha
Barca de la pesca a la mar e per la jornada. Pescava l'anchoia, la sarda, lo verrat, lo ton.
D'en premièr fargada en Catalonha nòrd ( Banhols, Cotliura, ) fins 1910 e aprèp la guèrra a Sèta, Agde, Valràs Es una barca fòrça segura.
Podètz ne'n trapar uèi a Sèta, Palavàs, lo Grau del Rei, e tanben a Canet Roselhon, e Argelas de la marenda (ND de Consolacion -Monument Istoric)
Se coneis : Un aubre clinat cap a l'aproa, una sola vela , redonda,
un capilhon a cofa, una coberta força bogada, tres apostes fan lo pavès.

Mont Sant Clar,  Chantièr Aversa,   fustièr Savastano,Seta, 1945.


Pel vocabulari tecnic:



BARQUETA MARSELHESA (Barquette Marseillaise) 5/10m (20-40 palms)

















Barca de vela latina (vela espigada amb polacra) e cavada, que ven de Provença;
La barca de la pesca per lo leser e la passejada familhala. Las mai grandas que servissián a carrejar los malons, son sobretot uèi per la pesca costièra e n'i a fòrça que pescan encara. Se trapan uèi d'en pertot sus la còsta de Tolon fins Catalonha.
N'i a mai de 500 dins lo quartièr de Marselha e quauques desenaus pel lo de Seta
A Bosigas , Belle de Mai (chantier Rioppolo marseille 1963 , Bise aigüe, replica, cap d'òbra de companhons fustièrs, 2002, Sant Leon 1958 qu'èra una malonièira.

Se coneis: Se troba de dimension fòrça diferentas mas totas tenon l'aubre drech, pòrtan una mèstra e una polacra, totes lo capilhon son a colhetas, la coberta a gaire de bolga, per lo paves n'i a qu'una sola apòsta



Bise Aigüe, replica de barqueta Marselhenca. Ostau dau companhonatge, 
Marselha, 2002.

MORRE DE PÒRC
MOURRE DE POUAR (en Provence) 6/12m

Barca de vela latina (vela espigada amb polacra– pointue avec un foc) e cavada, que ven de Provença. Ten son nom de son nas
Barca que se menava e virava fòrça plan es per aquò que los pescadors del Grau del rei l'avián presa. Per remontar a orsa per Vidorla (pour remonter le Vidourle contre le vent). N'i aviá gaire a Sèta e per los autres pòrts.
Fasiá totas las pescas de mar mas sobretot la Cencha qu’es una pesca al ton  amb rets fargats en redon per trapelar los peisses.
N'en demòra pas qu'un qu'es d'espòca : “Lisieux” au Grau. N'i a tanben de nòvas fargadas a Frontinhan e al Grau tanben.

Se coneis: Per sas formas mai largas, porta una polacra e una vela espigada, a pas de capilhon mas una mena de cagarau que supòrta un pichot ròstre ? Es aquò que li a fach donar lo nom "morre de pòrc".


Mirelha, Morre de pòrc - lo grau dau rei




BARCA DE BUÒU 15/18m   Bateau Bœuf
Barca de vela latina (vela espigada amb polacra– ) e cavada, que ven de Provença.Se ditz Buòu per que fa una pesca d'art grand amb un Gangui ( le chalut) tirat per doas barcas: lo Buòu e la Conserva.Es una granda barca que tomba pas jamai l'antena, qu'es lo Mossi que monta per la brassar. Èran fustejadas sobretot a las Martegas e a Agde .Uèi n'en demòra pas pus, que foguèron destruidas a la guèrra.Es pasmens encara uèi la barca das setòris
 






Per las annadas 20 a Seta



Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire